De Franse werklozencomitees weten van geen ophouden. De actiebereidheid is nog steeds groot. Na drie maanden aktievoeren gingen de uitkeringsgerechtigden op 7 maart en 8 april weer de straat op. De kwaadheid (Frans: colère) over de armoede en werkloosheid is groot. In de woorden van een Vlaams spandoek: ‘wie misère zaait zal colère oogsten’. En er zijn grote plannen voor akties in de maanden mei en juni, waarbij Duitse en Franse organisaties gaan samenwerken. Maar de beweging moet vele hindernissen nemen. In de woorden van Christophe Aguiton, een van de organisatoren van de Franse acties: ‘de beweging stuit op grenzen. Actieve solidariteit van de werkenden blijft uit’.
Vrijdag 6 maart gingen vier vertegenwoordigers van de Bijstandsbond en de Werklozen Belangen Vereniging naar Parijs om deel te nemen aan de akties van Franse werklozen voor verhoging van de uitkeringen en arbeidstijdverkorting/ recht op werk. We gingen als vertegenwoordigers van het Nederlandse netwerk van de Euromarsen tegen werkloosheid, armoede en sociale uitsluiting, die op 15 juni in amsterdam geleid hebben tot de grote demonstratie waar 50.000 mensen aan deelnamen. Er gingen ook mensen uit Utrecht naar Parijs. (Van de Werklozenbond en van het Samenwerkingsverband Mensen Zonder Betaald Werk).
Zaterdags namen we deel aan een demonstratie in Parijs. Op die dag gingen in vijf verschillende Franse steden de werklozen weer de straat op. In Marseille waren er 10.000 demonstranten, in Toulouse, Nancy en Rennes waren er vele duizenden. De grootste demonstratie vond echter plaats in Parijs, waar tussen de 15.000 en 20.000 demonstranten waren, die in een meer dan zes uur durende demonstratie van het Gare du Nord naar de Place de la Nation liepen. Centrale eisen waren evenals bij voorgaande akties verhoging van de minimumuitkeringen met 1500 Francs en de innvoering van een RMI (vergelijkbaar met onze bijstand) voor jongeren onder de 25 jaar. Daarnaast waren er in de verschillende blokken nog andere eisen, zoals een drastische arbeidstijdverkorting. De demonstraties waren georganiseerd door de vier belangrijkste organisaties van werklozen: APEIS, Action Chomage, de MNCP en de werklozencomitees van de CGT. Opvallend was, dat er ook vele organisaties van de ‘sans beweging’ aanwezig waren. (sans papier, sans logis, sans droit).
Wij liepen mee in het ‘Euromarsenblok’, dat bestond uit Italianen, Belgen, Duitsers en Nederlanders.
Het was een enerverende demonstratie, met veel spandoeken, balonnen en gezang. De demonstratie was een groot succes, vooral omdat in de maand februari de akties een beetje leken te zijn ingezakt.
evaluatie
Aguiton zei na afloop op een vergadering waar de aktie geevalueerd werd, dat deze nationale aktie met demonstraties in vijf verschillende steden voor de organisatoren een beetje een gok was: zou men in staat zijn, nu weer massademonstraties van de grond te krijgen?. Het antwoord luidde dus: ja. De beweging is nu sterk genoeg om periodiek akties op nationale schaal te organiseren. Het inzakken van de beweging in febnruari was gedeeltelijk ook schijn. Een vertegenwoordiger van de CNT, een anarcho-syndikalistische vakbond, die ik voor de demonstratie sprak zei, dat de overheid de bezettingen van uitkeringskantoren en blokkades van wegen in eerste instantie accepteerde, maar dat na verloop van tijd steeds sneller en harder door de politie werd ingegrepen; ontregelingsakties die wat langer duren zijn nu niet meer mogelijk. Bij de laatste bezettingen werden ook mensen gearresteerd, vier werklozen hebben twee weken vastgezeten. Hun proces vindt eind maart plaats en dan zijn er ook weer allerlei solidariteitsakties. De werklozen hielden in februari de moed erin door picketlines en andere kleinere demonstraties te organiseren, maar die waren minder spectaculair dan de bezettingen, zodat de media er weinig aandacht aan hebben besteed.
plannen regering
Toch heeft de sociale beweging met moeilijkheden te kampen. De regering heeft naast het hardere politieingrijpen- tegenvoorstellen gedaan, waarvan de wet tegen de uitsluiting van minister Aubry wel de belangrijkste is. In drie jaar tijd wordt voor maatregelen in het kader van de wet 30 miljard Francs uitgetrokken. Ook voor de jaren daarna wil men geld uittrekken. Dat lijkt veel, maar een groot deel is in feite bedoeld om reeds bestaande maatregelen op het gebied van werkgelegenheid te financieren. Daarnaast wil men verbetering van de arbeidsbemiddeling en meer scholingsmogelijkheden voor werklozen. De ‘verbetering’ van de arbeidsbemiddeling doet denken aan de werklozenbestrijding in ons poldermodel, die eind jaren tachtig begon met de ‘heroerientatiegesprekken’ met langdurig werklozen op initiatief van de toenmalige minister van sociale zaken de Koning. In Frankrijk konstateert men hetzelfde als bij ons toen: 57% van de werklozen heeft hooguit eenb gesprekje van tien minuten gehad met de ANPE (vergelijkbaar met ons arbeidsbureau) en 29% van de werklozen heeft sinds de inschrijving nog nooit een gesprek gehad. Nu wil men binnen zes maanden langdurige gesprekken met een half miljoen jongeren, en binnen tien maanden zulke gesprekken met een miljoen andere werklozen. Onze oude brochure ‘heroerientatie is geen werk. De straf moet eraf’ uit 1989 nog maar eens uit de kast halen. Misschien kan iemand die vertalen. Aubry is overigens op deze gedachten gekomen naar aanleding van de europese werkgelegenheidstop in Luxemburg….. De Franse regering spreekt over een ‘soutien personalise’: vrij vertaald: individueel maatwerk. Daarbij komen er -net als in Nederland- mogelijkheden contracten af te sluiten met individuele werklozen, die zich in ruil voor hun uitkering verplichten individuele trajecten richting arbeidsmarkt te volgen. De individualisering en depolitisering van het werkloosheidsvraagstuk komt ook in Frankrijk van de grond. Verder wordt er voor 60.000 randgroepjongeren een soort Jeugd Werk garantie Wet ingevoerd, en komen er riumere bijverdienstemogelijkheden naast de ASS (de werkloosheidsuitkering). Op groind van meer dan tien jaar ervaring met soortgelijke maatregelen kunnen wij wel stellen, dat dit soort werklozenbestrijding de werkloosheid niet oplost en ook geen oplossing is voor de tweedeling tussen arm en rijk.
nieuwe plannen
Hoezeer er ook meningsverschillen in de beweging aan het daglicht treden, over een ding is iedereen het eens: de plannen van de regering Jospin zijn volstrekt onvoldoende en nieuwe akties zijn nodig.
Men heeft daarbij twee doelen: uitbreding van de coalitie met de vrouwenbeweging en met de ‘sans’ beweging en internationalisering van de akties. Op de evaluatievergadering van de genoemde organisaties werd een veelheid aan aktieplannen besproken. De Duitsers waren op deze vergadering met een sterke delegatie aanwezig. Zowel op de korte als op de lange termijn worden nieuwe akties gepland van Duitse en Franse werklozen gezamenlijk. Er is een gemeenschappelijke groep gevormd, die de aktie gaat voorbereiden. Op 8 mei voerden de werklozen uit de twee landen gezamenlijk aktie in de grenssteden van de twee landen, met name in Keulen en Straatsburg. Daarbij werd de brug op de weg tussen de twee steden geblokkeerd. De Duitse werklozen hebben op 11 september in Berlijn een grote massa-demonstratie gepland, die het voorlopig eindpunt is van de akties die nu gevoerd worden. Tot die tijd zijn er aan het begin van iedere maand akties als de werkloosheidscijfers in Duitsland bekend worden gemaakt. (de eerstvolgende aktiedag was 5 april). Op de grote demonstratie in Berlijn zullen de Fransen met vele honderden aktievoerders aanwezig zijn. En….voorjaar 1999 moet een nieuw hoogtepunt worden, met een massademonstratie in Keulen tijdens de Eurotop, die dan in deze stad wordt gehouden. En dit is nog maar een greep uit de vele plannen.
De Fransen van hun kant plannen voor de maand mei een nieuwe aktiemaand. Met name tussen 1 mei en 6 juni, wanneer de plannen van Jospin en Aubry in het parlement behandeld zullen worden.
Piet van der Lende