Medezeggenschap bij pensioenfondsen

De meeste pensioenfondsen hebben de volgende structuur: er is een bestuur, bestaande uit vakbondsvertegenwoordigers en werkgever. Daarnaast is er een adviesraad, die bestaat uit vakbonden, verenigingen van gepensioneerden. De adviesraad of deelnemersraad vergadert vier maal per jaar of zoiets. De vakbondsvertegenwoordigers in het bestuur overleggen met de vakbondsleden in de deelnemersraad over gemeenschappelijke standpunten. De deelnemersraad is gebaseerd op een nieuwe wet. Niet de wet spaar en pensioenwet. De vakbeweging was gedeeltelijk tegen de deelnemersraden. Vroeger was er een ledenraad bij sommige pensioenfondsen, die de leden van het bestuur benoemde, medeverantwoordelijk was en veel invloed had. De huidige adviesraden hebben alleen een adviserende stem ten opzichte van de stichting, en geen zeggenschap. De ouderenbonden die samenwerken met de verenigingen van gepensioneerden, willen de adviesraad meer bevoegdheden geven. Je moet het zien als organen, die een eenheid moeten vormen, met een eigen gezicht, waarbij de vertegenwoordigers van de organisaties dat op de basis van de wet wel zijn, maar toch op persoonlijke titel dus zonder last of ruggespraak daar zitten, zodat alle belangen goed kunnen worden afgewogen. De ouderenbonden willen bijvoorbeeld, dat de raden het recht krijgen contra-adviezen in te winnen, die door het pensioenfonds gefinancierd moeten worden. De vakbondsvertegenwoordigers zijn daar niet tegen, maar geven er geen prioriteit aan. Zij hebben hun deskundigheid in de vakbeweging. Er ontstond een discussie over de verschillende belangen van werkenden bij het bedrijf en gepensioneerden. Dit naar aanleiding van een discussie over het KLM pensioenfonds, waarbij KLM aan de adviesraad had gevraagd akkoord te gaan met een premieholiday van 300 miljoen, om de financiele problemen van het bedrijf op te lossen. Werkenden hebben er dan belang bij, dat het bedrijf blijft voortbestaan, en dat hun premiebetaling voor pensioen doorgaat, pensioengerechtigden hebben er belang bij, dat er een goed pensioenfonds bestaat, dat de pensioenen uit haar kapitaal/beleggingen kan blijven betalen. Het compromis hield in, dat de KLM de premieholiday kreeg, maar onder stringente voorwaarden, nl dat het geld niet gebruikt mocht worden om afvloeiingsregelingen te financieren. De discussie spitste zich toe op het vermeende gebrek aan deskundigheid van de leden van de adviesraden. Zij kunnen vaak niet beoordelen, of vragen als van de KLM terecht zijn, sterftetafels en zo, schattingen over beleggingen, etc, ingewikkelde cijfers, waarover je advies moet inwinnen. De vakbewegingsvertegenwoordigers ontkenden dat ze geen deskundigheid hadden, en dat iedere organisatie maar voor de deskundigheid van haar vertegenwoordigers moest zorgen. Dus wel of geen wettelijk adviesrecht?/

Er is een verschil tussen deelnemersraden en ondernemingsraden. De eerste organiseert behalve werkenden alle anderen die belang hebben bij de pensioenen. Een van de vertegenwoordigers van de vakbeweging zei, dat hij lid was, omdat daar de belangen van alle groepen in een brede vakbeweging worden afgewogen. De ouderenbonden vertegenwoordigen specifieke belangen. Het antwoord daarop was weer, dat ook in de ouderenbonden het algemeen belang in het oog gehouden moet worden, evenals in andere specifieke belangengroepen, en dat de vertegenwoordiger niet moe werd zijn mede-leden daarop te wijzen. In de vakbeweging bestond toch zoiets van: de bondsbestuurders doen het goed, dus waarom een deelnemersraad?

Middag diskussie over inkomensvorming. Ook hier werd door Huub Crijns van DISK naar voren gebracht, dat er een raad voor de inkomensvorming zou moeten komen, waarbij een arbitragecommissie uiteindelijk de beslissing zou moeten nemen. Als bezwaren werden naar voren gebracht, dat er dan een tegenstelling ontstaat tussen de raden voor de inkomensvorming, en de werkenden, die daardoor zouden worden verscherpt. De werkenden voor zichzelf, en de uitkeringsgerechtigden in de raden voor de inkomensvorming ook. Bovendien is het CNV huiverig voor dergelijke raden op gemeentelijk niveau, omdat dit zou leiden tot grote verschillen tussen de gemeenten ten aanzien van mensen, die geen rechten hebben. ‘s Morgens was bediscussieerd, dat hetzelfde probleem bestaat bij de decentralisatie. Ook werd gezegd: zo’n raad is er al, nl het parlement. Dit heeft ook een budgetrecht, dwz beslist uiteindelijk over de inkomensvorming en zal dit niet uit handen geven. De vakbondsvertegenwoordiger en Huub Crijns dachten verschillend over de raden, maar vonden beide wel, dat ze er moesten komen. Een van de aanwezigen had de redenering, dat er contracten komen tussen uitkeringsgerechtigden en instanties, en dat dit een nieuw machtsmiddel introduceert, je kunt namelijk weigeren een contract uit te voeren.

PvdL