Sociaal minimum of wiebel minimum.


Worden de bijstandsuitkeringen nu wel of niet verlaagd?. De mist die politici de afgelopen weken optrokken verdween niet op een FNV manifestatie op 9 december in Den Haag en ook niet tijdens

het kamerdebat dat daarop volgde. “Het sociale minimum moet geen wiebel minimum worden” zei staatssecretaris Wallage. Hij bedoelde met zijn uitspraak, dat er een wettelijk gegarandeerd sociaal

minimum moet zijn, waarmee niet gesjoemeld mag worden. Het lijkt erop, dat er toch een wiebelminimum komt. In dit artikel enige achtergronden over de lobby voor het wiebelminimum en hoe de FNV daarop reageerde.

De bijeenkomst van de FNV in Den Haag, waar ongeveer 75 personen aanwezig waren, was de afsluiting van een aktie waarbij een bus van de FNV, die “aktiekaravaan” genoemd werd, 55 sociale diensten bezocht. Met kleine groepjes plaatselijke kaderleden en enkele bezoldigde bestuurders en beleidsmedewerkers werden gesprekken gevoerd met de sociale diensten. De “aktiekaravaan” deed ook Amsterdam aan. De aktie was slecht georganiseerd. Zo wisten kaderleden van verschillende bonden in Amsterdam, die als kon­taktpersoon voor uitkeringsgerechtigden fungeren, in het geheel niets van de komst van de “aktiekaravaan”. Zelfs bezoldigde bestuurders van sommige bonden waren niet op de hoogte. De communikatie tussen de bonden en de FNV centrale is blijkbaar slecht geregeld. In Amsterdam was dan ook slechts een klein groepje bij het gesprek met directeur van Dijk van de sociale dienst aanwezig. 

De aktiekaravaan kreeg alleen wat publiciteit in de lokale pers en vormde niet echt een tegenwicht tegen het publicitair geweld over frauderende uitkeringsgerechtigden, dat politici en journa­listen de laatste maanden over ons hebben uitgestort. Ook op de bijeenkomst in Den Haag waren nog geen honderd aanwezigen. 

compromis

De FNV stelde zich op het standpunt, dat de huidige landelijke uitkeringsnormen voor de verschillende kategorien zoals alleen­staanden en alleenstaande ouders moesten worden gehandhaafd. De PvdA zei: handhaving van het sociale minimum kan, door fraudebe­strijding en door strengere regels waarmee je moet aantonen dat je alleenstaande bent, dwz de kosten van levensonderhoud met

niemand anders kunt delen. Het CDA zei: voor een alleenstaande wordt het 50% van het minimumloon en eventueel een toeslag, wanneer de gemeente dat nodig vindt, afhankelijk van woonkosten e.d. Het werd iets ertussen, want de standpunten van de rege­ringspartijen lagen niet ver uit elkaar. Er bestond tussen de regeringspartijen alleen verschil van mening over de grootte van

krijgt bijvoorbeeld ex krakers, die in een gelegaliseerd kraak­pand wonen, minder dan 70% te geven, of ze nu als woningdeler of als alleenstaande met zelfstandige woonruimte geregistreerd staan. Dit geldt ook voor veel andere woningdelers, thuiswonenden en mensen met onderhuurders. Kriterium wordt, dat je “echte” alleenstaande bent. Je moet ten eerste aantonen, dat je niets gemeenschappelijk hebt met een ander, zoals verzekeringen, huursub­sidie, bevolkingsregister, ziekenfonds, woningbouwvereniging, girorekeningen, etc. Zodra een van al die dingen gemeenschappe­lijk met een ander is, wordt het minder dan 70%. Daarnaast moet je aantonen, dat er echt niemand anders is, die een gedeelte van jouw kosten kan dragen (een vriend/vriendin, ouders). Veel mensen die nu als alleenstaande een uitkering krijgen, zullen niet aan de strenge eisen kunnen voldoen. De gemeente krijgt dan de vrij­heid, de uitkering te verlagen. Maar welke groepen nu precies een lagere uitkering krijgen, en wie daarover gaat beslissen is nog steeds niet duidelijk.

Ondanks alle mist die wordt opgetrokken is een ding echter wel duidelijk: in feite wordt een wiebelminimum ingevoerd. Het is een groffe schande dat politici de mensen in de bijstand zo in onzekerheid laten. De hele diskussie over verandering van een wettelijk gegarandeerd sociaal minimum waaruit de algemene kosten van levensonderhoud moeten worden betaald in een soort

basisbedrag van 50% voor alleenstaanden met eventueel een toeslag is volgens mij bedoeld om in feite het sociale minimum in het kader van de bezuinigingen af te schaffen. De rol van de gemeen­ten in dezen is laakbaar. Zij zijn het in feite, die de diskussie over de basisbedragen met toeslag op de rails hebben gezet.

Politici in Den Haag hebben daar dankbaar gebruik van gemaakt om bezuinigingen door te voeren. Ik zie het als een soort handje ­klap: lagere overheden wilden meer bevoegdheden voor zichzelf, en

de centrale overheid zei: “oke, maar dan wel 380 miljoen bezuini­gen”. De mensen in de bijstand zijn van dit gekonkel de dupe. De gemeenten krijgen niet de financiele ruimte om werkelijk iets aan

de werkloosheid te doen. Op die manier worden de bevoegdheden van de gemeente alleen een methode, om wat te schuiven met te weinig geld voor mensen in de bijstand. Als de een iets meer krijgt, krijgen anderen minder, terwijl het sociale minimum voor iedereen nu al te laag is. In de vorige KABAM schreef ik al, dat mensen in de bijstand onder charitatieve curatele worden gesteld, en dat de oude armen wet terug is: je hebt weinig wettelijke rechten, waarop je een beroep kunt doen. Mensen kunnen door de gemeente op een bedrag worden gezet, ver onder de kosten van levensonderhoud, wanneer ze niet voldoen aan door de staat ontworpen normen van goed gedrag. Zo is het maatschappelijk probleem van armoede en werkloosheid weer een individueel probleem van de individuele werkloze. Deze depolitisering past uitstekend in het straatje van lokale overheden en sociale diensten, die zich erbij hebben neergelegd dat ze moeten werken binnen door de rijksoverheid