Het Komitee Amsterdam Tegen Verarming heeft in de loop der jaren ertoe bijgedragen dat de verarming op de politiek agenda gekomen is van zowel de plaatselijke als landelijke politiek. ATV heeft veel nadruk gelegd op het vormen van netwerken en bondgenootschappen van uitkeringsgerechtigdenorganisaties, in de kerken en onder professionele en vrijwillige dienstverleners. Mede door de druk die hiervan uitging heeft de gemeente een minimabeleid ontwikkeld. Het afgelopen jaar is dat enigszins uitgebreid. Daarmee zijn we er nog geenszins. Enerzijds zal het minimabeleid verder uitgebouwd moeten worden en zal er nauwlettend op de praktische uitvoering ervan moeten worden toegezien. Anderzijds baart het zorgen dat het regeringsbeleid erop gericht is de verantwoordelijkheid voor het oplossen van het armoedeprobleem zoveel mogelijk bij de gemeenten te leggen. Nog afgezien van de ongelijkheid van armoedebestrijding tussen de diverse gemeenten brengt dit veel extra regelgeving en bureaucratie met zich mee. Tevens meent de regering dat zij op deze manier al veel doet voor de ‘minima’ en acht zij een structurele verhoging van het minimuminkomen onbespreekbaar.
Het secretariaat van ATV is gevestigd bij DISK; de coördinatie berust bij Els Nicolas en Ine Molenkamp.
Druk op de gemeente
In het begin van het seizoen is een ronde tafelgesprek met de gemeenteraadscommissie voor sociale zaken gehouden. Daarin bracht het komitee ATV haar kritiekpunten op het minimabeleid en suggesties voor verbetering naar voren. Ook met de wethouder voor sociale zaken, Frank Köhler, is een uitvoerig gesprek geweest. Behalve ATV namen daar vertegenwoordigers van de Migrantenadviesraden, van FNV-bondgenoten-werkgroep ‘De grote stad’ en van ABVA/KABO uitkeringsgerechtigden aan deel. Hoewel in de gemeentenota over het minimumbeleid wordt erkend dat ‘werk, werk, werk’ lang niet voor iedereen een oplossing voor de armoede is, zijn er door de gemeente verschillende initiatieven genomen om moeilijk bemiddelbare werklozen weer aan het werk te krijgen. Ook allerlei particuliere bemiddelings- en scholingsbedrijven worden hiervoor ingehuurd. Op zich is daar niets mis mee, ware het niet dat in deze voorstellen de plichten voor de werkloze schier eindeloos zijn en hun rechten niet of nauwelijks omschreven. Ook is niet duidelijk of dit bemiddelingswerk, dat handenvol geld kost, wel zo effectief is. Er zijn weliswaar minder werklozen dan een aantal jaren geleden, maar is dat dank zij deze bemiddeling of dank zij de aantrekkende arbeidsmarkt? Evenmin bieden deze projecten een garantie dat de werkloze die zich laat bemiddelen werkelijk uit de armoede komt. Daarom is in het gesprek met de wethouder voorgesteld over deze problematiek een conferentie te houden. De wethouder zegde voor de voorbereidingen hiervan zijn medewerking toe, maar zag er niets in zo’n conferentie zelf te organiseren. ATV en FNV-bondgenoten hebben de organisatie ter hand genomen. De conferentie zal in oktober en november a.s. gehouden worden.
Dit jaar werd zowel door de landelijke politiek als in de gemeente de nieuwe Algemene Bijstandswet geëvalueerd. ATV heeft op grond van een inventarisering van ervaringen van klanten van de sociale dienst met de nieuwe wet een nota gemaakt ‘Rechten weggewerkt’ en deze in juni aangeboden aan het gemeentebestuur. De nota is heel wat minder enthousiast over de werking van de nieuwe wet dan de politici! Een gesprek over de nota met de raadscommissie voor sociale zaken moet nog plaats vinden.
Voor de vierde maal organiseerde de sociale dienst een Armoede-conferentie in Amsterdam. Deze vond op 8 juni plaats. ATV is nauw betrokken geweest bij de voorbereiding hiervan.
Netwerk
Ook het afgelopen seizoen heeft het komitee veel aandacht besteed aan het versterken en uitbreiden van het netwerk van organisaties, die contact hebben met of vertegenwoordigers zijn van mensen die met verarming te maken hebben. Hun situatie en ervaringen zijn uitgangspunt van de activiteiten. Daarnaast versterkt een bundeling van krachten de strijd. Dit jaar is een goede samenwerking tot stand gekomen met FNV-Bondgenoten-werkgroep ‘De grote stad’.
Studiebijeenkomsten
Dit jaar zijn er twee studiebijeenkomsten door ATV georganiseerd.
Maarten Baltussen heeft uitleg gegeven over het nieuwe belastingstelsel Zalm/Vermeend, dat in 2001 van kracht wordt. Vooral de gevolgen ervan voor mensen met een laag inkomen werden toegelicht.
Anita Naloop, coördinator van het Rotterdamse project ‘Onbenutte kwaliteiten’, vertelde over dit project. Hierin worden mensen, die op de reguliere arbeidsmarkt moeilijk aan de bak komen maar wel ideeën hebben over wat ze willen doen, ondersteund om hiermee aan de slag te gaan. Een enthousiast verhaal over een niet-betuttelende aanpak!
Nieuwsbrief
Er is dit jaar vier maal een Nieuwsbrief door het komitee uitgebracht met nieuws, aankondigingen van acties en activiteiten en met interviews en samenvattingen van de studiebijeenkomsten.
Landelijk beleid
Een belangrijk actiepunt voor ATV is de structurele verhoging van het minimuminkomen. In de afgelopen jaren heeft ATV samen met het Samenwerkingsverband tegen Verarming, Armoede en Verrijking uit Amsterdam Noord (SVAV) het debat hierover gestimuleerd. De landelijke handtekeningenactie die zij het vorig seizoen hebben gevoerd en waarbij honderdduizend handtekeningen werden verzameld heeft aangetoond dat er een breed draagvlak is onder maatschappelijke organisaties voor een structurele verhoging. Maar sindsdien is het politiek debat erover toch weer verschoven naar deeloplossingen: tegemoetkoming van bepaalde categorieën ‘armen’. ATV en SVAV laten het thema echter niet los. Een aangrijpingspunt om het debat over een structurele verhoging weer opnieuw aan te zwengelen is een inventarisering van de lastenverzwaringen die de laatste jaren hebben plaatsgevonden en die vooral voor de lage inkomens zwaar wegen. In de loop van het komende seizoen zal deze inventarisering worden afgerond en zullen de resultaten tot actie leiden.
De werkgroep AKN/EVA en Sjakuus organiseerden op 9 mei een studiedag om het effect en de werkwijze van de door de regering georganiseerde Sociale Conferenties te evalueren. Dit jaar zal de vijfde conferentie gehouden worden. ATV heeft aan diverse evaluatiegroepen deelgenomen. Een van de punten die o.a. in de groep ‘Inkomen’ door ATV naar voren werd gebracht is de noodzaak van een structurele verhoging van het minimuminkomen. In de groep zelf onderschreven de meesten deze noodzaak. In de eindconclusies van de dag werd het echter maar zijdelings genoemd.
Sjakuus had de verschillende plaatselijke en regionale anti-armoede-werkgroepen opgeroepen op 29 september aan de wethouder van de eigen gemeenteraad zogenaamde verbeterpunten voor het armoedebeleid aan te bieden met enige tam-tam. Hoewel ATV dit al enkele jaren regelmatig doet, heeft ook het komitee wethouder Köhler aandachtspunten voor een verbeterd minimabeleid aangeboden. Diezelfde middag hadden de anti-armoede-werkgroepen van de provincie Noord-Holland een gesprek met vertegenwoordigers van Provinciale Staten over de rol die zij kunnen spelen in de strijd tegen verarming. Els heeft bij die gelegenheid een toespraak gehouden.